Η σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους είναι μέρος της ζωής μας. Ένας μαθητής συγκρίνεται με τους συμμαθητές του, ένας αθλητής με τους συναθλητές του για να γίνουν καλύτεροι.
Μπορεί όμως η σύγκριση να γίνει κακός σύμβουλος. Και αυτό, όταν εστιάζουμε συνέχεια αποκλειστικά και μόνο σε ό,τι δεν έχουμε, στο έλλειμμά μας. «Δεν είμαι αρκετά έξυπνος», «Αρκετά όμορφος», «Αρκετά δημοφιλής».
Έτσι ξεκινά ο φαύλος κύκλος των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων. Σκεπτόμαστε τον άλλον καλύτερο από εμάς, ότι δεν μπορούμε να τον φτάσουμε, ότι δεν αξίζουμε. Οι αρνητικές σκέψεις φέρνουν θυμό, θλίψη, ζήλεια… και καταλήγουμε να μας ελέγχει το συναίσθημά μας. Αυτό μακροπρόθεσμα επηρεάζει την αυτοπεποίθησή μας.
Όλοι έχουμε φόβους όπως φόβο ότι «δεν θα τα καταφέρω», φόβο «μη με κρίνουν», φόβο «μην με αγνοήσουν», φόβο «μην μείνω στην απέξω». Όταν συνεχώς κάνουμε αρνητικές συγκρίσεις οι φόβοι και οι ανασφάλειές μας μεγαλώνουν. Αυτό είναι εύλογο γιατί ως κοινωνικά όντα επιθυμούμε να ανήκουμε στην ομάδα όχι να αποκλειστούμε από αυτήν.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Νικόλαο Χρηστάκη επηρεαζόμαστε όχι μόνο από φίλους αλλά και από τους φίλους των φίλων των φίλων μας σε πολλά: απόψεις, συμπεριφορές, συναισθήματα, συνήθειες. Αναπόφευκτα όμως και εκείνοι επηρεάζονται από εμάς. Μην το ξεχνάμε αυτό. Το θέμα είναι αν μαθαίνουμε από την εμπειρία της σύγκρισης και βελτιωνόμαστε ή αν κατακλυζόμαστε από στρες και ανημπόρια.
Στα social media η παγίδα της σύγκρισης είναι μεγάλη. Οι πληροφορίες που έχουμε είναι πάρα πολλές για πάρα πολλά πράγματα στη ζωή μας: το βάρος μας, την εμφάνισή μας, τον ερωτικό μας σύντροφο, τα χρήματα που βγάζουμε και τόσα άλλλα. Δεν προλαβαίνουμε να τα επεξεργαστούμε όλα, να σκεφτούμε «τι μου κάνει» «τι δε μου κάνει» και επηρεαζόμαστε πιο εύκολα.
Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα παιδιά και οι έφηβοι που λόγω της ηλικίας τους δεν έχουν αναπτύξει την κριτική τους σκέψη. Συγκρίνουν, για παράδειγμα, τον εαυτό τους με τα πρόσωπα των media χωρίς να σκεφτούν ότι αυτό που προβάλεται δεν είναι πραγματικό, είναι μια μερική, ιδανική εικόνα του άλλου.
Η σύγκριση σίγουρα δεν είναι κακή. Μας βοηθά να βελτιωνόμαστε και να διακρινόμαστε. Για να μη μπαίνουμε στο φαύλο κύκλο της ανασφάλειας, πρέπει να παρατηρούμε τους άλλους με στόχο να εντοπίζουμε τί έχουν κάνει και τί κάνουν για να επιτύχουν. Αυτό βοηθάει να διατηρήσουμε την ατομικότητα μας σε κάθε ομάδα που ανήκουμε.
Διαβάστε:
Συνδεδεμένοι: Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας, Nicholas A. Christakis, James H. Fowler, Εκδόσεις Κάτοπτρο