Λίγα λόγια για το παραμύθι και τις θεραπευτικές του ιδιότητες
Το παραμύθι είναι μια ιστορία, που αναλόγως του περιεχομένου του, περνά διαφορετικά μηνύματα στον αναγνώστη. Για τον σκοπό αυτό και ιδιαίτερα για τους μικρής ηλικίας αναγνώστες αποτελεί ένα κατάλληλο μέσο, καθώς ‘’μιλά’’ τη γλώσσα των παιδιών. Εκτός αυτού όμως, το παραμύθι περιλαμβάνει και διαφορετικές θεραπευτικές ιδιότητες και συμβάλλει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων με έναν τρόπο ευχάριστο.
Συγκεκριμένα το παραμύθι διεγείρει τη φαντασία του παιδιού, καλλιεργώντας την επινοητικότητα και την εφευρετικότητα. Η ανάγνωση και εξήγηση του από τον γονέα ενισχύει την κατανόηση της αφήγησης, μια δεξιότητα που συνεισφέρειστην ανάπτυξη της ανάγνωσης και της γραφής. Ακόμη, το συχνά ελκυστικό περιεχόμενο ενός παραμυθιού (εικόνες, χρώματα, κουμπιά με ήχους, τρισδιάστατες κατασκευές) προσελκύει την παρατηρητικότητα του παιδιού συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της προσοχής και της κριτικής σκέψης.
Πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι διαφορετικές ιστορίες, καθεμιά από τις οποίες βοηθά το παιδί να αναγνωρίσει τις διάφορες αξίες της ζωής, όπως την αγάπη, τη φιλία, τη γενναιότητα, τη βοήθεια, την αλληλεγγύη, την ενσυναίσθηση, την έννοια της προσφοράς.
Ταυτόχρονα φέρνει σε επαφή το παιδί με το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό-κακό, διακρίνοντας έτσι και τις επιθυμητές από τις μη επιθυμητές κοινωνικές συμπεριφορές και τις συνέπειας της καθεμιάς.
Οφέλη του παραμυθιού για τον γονέα και το παιδί
Η ανάγνωση τις παραμυθιού από τον γονέα αποτελεί μια αγαπημένη συνήθεια τόσο από τον ίδιο τον γονέα όσο και για το παιδί. Τα συναισθήματα που συνοδεύουν εκείνες τις στιγμές ενισχύουν αναμφίβολα θετικά την σχέση μεταξύ τους. Ταυτόχρονα ο γονέας εξοικειώνει το παιδί με τα βιβλία ενώ καλλιεργεί μια θετική διάθεση στο ίδιο η οποία μπορεί να θέσει τη βάση για τη μελλοντική του ενασχόληση με αυτά. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τα όσα έχουν ήδη αναφερθεί, ο γονέας περνά ποιοτικό χρόνο με το παιδί καθώς μέσω του παραμυθιού συμβάλλει στη γνωστική, γλωσσική και συναισθηματική του ανάπτυξη.
Εκτός από το παιδί όμως, επωφελείται και ο γονέας από τη διαδικασία αυτή. Συγκεκριμένα ο γονέας μαθαίνει πώς να μιλάει στο παιδί και πώς να ανταποκρίνεται στους προβληματισμούς του. Ακόμη, τα παραμύθια προβάλλουν τρόπους αντιμετώπισης (όπως όταν ο ήρωας της ιστορίας αντιμετωπίζει διάφορες δυσκολίες), οι οποίοι ενδεχομένως να διευκολύνουν τον γονέα στον χειρισμό και στην εξήγηση παρόμοιων καταστάσεων. Επιπροσθέτως, το παραμύθι φέρει την σκέψη του γονέα πιο κοντά στην παιδική σκέψη, μια κατάσταση που δρα ευεργετικά για την ψυχική του υγεία.
Αξιοποίηση του παραμυθιού κατά τις καλοκαιρινές διακοπές
Η περίοδος του καλοκαιριού χαρακτηρίζεται από πολύ ελεύθερο χρόνο για το παιδί. Ο χρόνος αυτός μπορεί να αξιοποιηθεί δημιουργικά με την ανάγνωση παραμυθιών. Μάλιστα, προτείνεται η επιλογή παραμυθιών με περιεχόμενο παρεμφερές της εποχής, καθώς θα διδάξει το παιδί σχετικά με την έννοια του καλοκαιριού και ίσως να προσφέρει ιδέες για όμορφες δραστηριότητες. Μερικές ιδέες που προτείνονται στους γονείς είναι οι εξής:
1) Πάρτε μαζί σας παραμύθια στην παραλία. Στο τέλος ου άρθρου θα βρείτε μερικές προτάσεις ανά ηλικιακή κατηγορία.
(Ενδεικτικά παραμύθια)
Για παιδιά ηλικίας 1-3 ετών
‘’Τικ και Τέλα: Ο καινούριος φίλος’’ του AxelScheffler
‘’Στο λιμάνι’’
(συλλογικό έργο)
‘’Ο μονόκερος που αγαπούσε τη θάλασσα’’ (συλλογικό έργο)
‘’Η Κιβωτός του Νώε’’ της CarrollVanessa
Για παιδιά ηλικίας 3-6 ετών
‘’Οχ χταπόδι λάθος πόδι!’’ του Παπαθεοδούλου Αντώνη
‘’Ο Νόι και η φάλαινα’’ του DaviesBenji
‘’Η ζωή στη θάλασσας’’
τωνRiusMariaκαιParramonJose-Maria
‘’Παιχνίδια και δραστηριότητες για τις διακοπές’’
τωνJames Mcclain Lucy Bowman
‘’Παιχνίδια αντι-βαρεμάρας για μικρά παιδιά’’
του Robson Kirsteen
‘’Ατελείωτη διασκέδαση στις διακοπές’’
Για παιδιά ηλικίας 6-9 ετών
‘’Ψάρια στον γιαλό με πλακάτ και με πανό’’ της Δενδρινού Άννας
‘’Ο θησαυρός της Βαγίας’’ της Ζωρζ Σαρή
‘’Οι κουρσάροι Τζόλλυ – Ρότζερς και η στοιχειωμένη γαλέρα’’
του Duddle Jonny
‘’Ο Τριγωνοψαρούλης’’ του Βαγγέλη Ηλιόπουλου
‘’Το μεγάλο βιβλίο της θάλασσας’’
του YuvalZommer
‘’Η βαλίτσα των διακοπών’’
Για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών
‘’Το τέταρτο αλογάκι’’
του Λεϊμονή Διονύση
‘’20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσας’’
του Ιουλίου Βερν
‘’η ‘Εμιλι Γουίντσναπ και οι παλίρροιες του χρόνου’’
της Liz Kessler
‘’Η θάλασσα των χαμένων ψαριών’’
του YirgenBanserus
‘’To θεότρελο κυνήγι του θησαυρού’’
της Megan McDonald
2) Εξηγήστε στο παιδί τα αντικείμενα από τις εικόνες του παραμυθιού (πχ. μάσκα θαλάσσης, φτυαράκια, κάστρο από άμμο).
-Συνδέστε τα αντικείμενα των εικόνων με πραγματικά αντικείμενα και χρησιμοποιήστε τα (εφόσον είναι διαθέσιμα)
– Ζωγραφίστε τα αντικείμενα του παραμυθιού μαζί με το παιδί
– Βρείτε εικόνες διαφορετικών αντικειμένων από περιοδικά, διαφημιστικά, περιτυλίγματα, ετικέτες ή/και το διαδίκτυο και κατατάξτε τα σε κατηγορίες (πχ. αντικείμενα θάλασσας, αντικείμενα κήπου, αντικείμενα μπάνιου-τουαλέτας)
3) Δοκιμάστε να πραγματοποιήσετε κάποια από τις δραστηριότητες του ήρωα.
– Κάντε βουτιές στη θάλασσα με μάσκες και παρατηρείστε τα ψάρια της θάλασσας
– Πάρτε ένα φτυαράκι με ένα κουβαδάκι και πείτε στο παιδί ‘’έλα να φτιάξουμε το κάστρο του ιππότη ή τη βάρκα του ψαρά’’
– Κρύψτε τον δικό σας ‘’θησαυρό’’ σε κάποιο δωμάτιο και αφήστε το παιδί να τον αναζητήσει
– Προσποιηθείτε ότι ταξιδεύετε χρησιμοποιώντας ένα κρεβάτι ή ένα στρώμα θαλάσσης ως πλοίο κάνοντας αναπαράσταση σκηνή από τρικυμία και λέγοντας ‘’γρήγορα-γρήγορα φόρα το σωσίβιο και πιάσε τα κουπιά. Έρχεται το πιο μεγάλο κύμα!’’
– Συγκεντρώστε αντικείμενα για να στήσετε την εικόνα που σας άρεσε περισσότερο από το παραμύθι (πχ. χρησιμοποιείστε σεντόνι καρέκλες και έναν φακό για να φτιάξετε την δική σας σκηνή camping)
– Εμπνευστείτε από τις περιπέτειες του ήρωα και κατασκευάστε το δικό σας παιχνίδι. Πείτε στο παιδί ‘’έλα να σχεδιάσουμε το μονοπάτι του ήρωα και να δούμε ποιος θα προλάβει να φτάσει πρώτος στο τέρμα ‘’
4) Παίξτε παιχνίδι ρόλων και υποδυθείτε τους ήρωες του παραμυθιού.
– Δοκιμάστε να κολυμπήσετε και να βουτήξετε σαν μια φάλαινα
– Μαζέψτε κατάλληλα αντικείμενα του σπιτιού για να ντυθείτε πειρατές και δύτες
– Χρησιμοποιείστε κούκλες ή αρκουδάκια ως τους ήρωες σας
5) Βάλτε τη δική σας φαντασία και φτιάξτε το δικό σας καλοκαιρινό παραμύθι. Αυτό δίνει αφενός την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε τη δική σας φαντασία και αφετέρου την ευελιξία να φτιάξετε το παραμύθι σας όπως θέλετε (να ζωγραφίσετε, να κάνετε κατασκευές, να κολλήσετε εικόνες, να συμπεριλάβετε παιχνίδια που διαθέτετε σαν δοκιμασίες που πρέπει να αντιμετωπίσει ο ήρωας για να πετύχει τον σκοπό του – δηλ. ‘’νίκησε 2 φορές συνεχόμενα στο UNO για να μπορέσει ο πειρατής να πιάσει την γοργόνα’’).
Βέρα Ευθυμιάδου,
Λογοθεραπεύτρια